Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nden Yenilikçi Radyoloji Projesi
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi (KSBÜ) Radyoloji Anabilim Dalı’nda görev yapan Doktor Öğretim Üyesi Mehmet Ali Gedik ve ekibi, yaklaşık 2,5 yıl süren TÜBİTAK 1512 projesi çerçevesinde geliştirdikleri yapay zeka destekli kemik yaşı tespit sistemi ile sağlık alanında önemli bir yenilik sağladı. Bu sistem, KSBÜ Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde kullanılmaya başlanarak, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde kemik yaşı tespitinde daha doğru sonuçlar elde edilmesini amaçlıyor.
Gedik, geleneksel atlas yönteminin kemik yaşını belirlemede sol el, dirsek, omuz, akciğer, pelvis grafisi ve ek röntgenler gibi bir dizi görüntüleme tekniği kullandığını, ancak bu yöntemle hata payının oldukça yüksek olduğunu ifade etti.
“Yüzde 96 Doğruluk Oranı ile Hata Payı 3,5 Aya Düşüyor”
Gedik, yapay zeka karar destek sisteminin yalnızca sol el röntgeni kullanarak kemik yaşını tespit edebildiğini belirtti. “Atlas yöntemiyle çocuklarda yapılan kemik yaşı tespitlerinde hata payı bir yıla kadar çıkabiliyor. Geliştirdiğimiz sistemde ise yüzde 96 doğruluk oranı ile hata payı en fazla 3,5 aya kadar düşüyor.” diye ekledi. Kemik yaşının doğru bir şekilde belirlenmesinin, çocuklarda büyüme ve gelişim geriliği tedavisinde kritik bir öneme sahip olduğunu vurguladı.
“Yetişkinlerde Hata Payı 2 Yıla Kadar Düşürüldü”
Atlas yönteminin yetişkinlerde kemik yaşı tespitindeki yüksek hata payını da dile getiren Gedik, “Atlas yönteminde normalde belirlenen kemik yaşı 25-40, 40-50 ve 50 yaş ve üzeri olarak üç gruba ayrılıyor. Ancak bizim karar destek sistemimiz, yetişkinlerde 2 yıl hata payı ile kemik yaşını belirleyebiliyor. Ayrıca, sistemimizde sol el röntgenlerinden cinsiyet tespiti yapma imkanı da bulunuyor.” şeklinde konuştu.
“Veri Tabanında 40 Bin Röntgen Referansı”
Gedik, sistemin Türkiye genelinde çekilmiş 40 bin röntgen görüntüsünü yapay zeka tarafından referans olarak kullanarak geliştirildiğini belirtti. “Bu görüntüler, Türkiye’nin 12 ilinden 7 coğrafi bölgesinden toplandı ve 2020’li yıllarda çekilmiş tüm coğrafi bölgeleri kapsayan bir veri seti oluşturduk. Bu sayede sistemin ülkemize ve insanımıza daha uygun olduğunu düşünüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Sistemi KSBÜ Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi programına entegre ederek hekimlerin kullanımına sunduklarını dile getiren Gedik, ayrıca kemikyasi.com internet sitesi aracılığıyla Türkiye’deki tüm hekimlerin bu sistemi kullanabilmesine olanak sağladıklarını ve mobil yazılımın da tamamlanmak üzere olduğunu bildirdi.
“Adli Süreçlerde Kemik Yaşı Önem Taşıyor”
Kemik yaşının adli süreçlerdeki önemine de değinen Gedik, “Özellikle çocuklara karşı işlenen suçlar ve çocukların işlediği suçlar bağlamında, 12 yaş altı, 12-15 arası, 15-18 arası ve 18 üzeri gibi yaş dilimlerine göre cezai müeyyideler değişiklik gösteriyor. Bu süreçlerde kemik yaşı kritik bir rol oynuyor. Mahkemeler, adli süreçlerde resmi yazı ile kişilerin kemik yaşını tespit etmemizi istiyor. Biz de radyoloji hekimleri olarak geleneksel atlas yöntemleri ile cevap veriyorduk, ancak bundan sonraki süreçte yeni sistemle bu talepleri daha etkin bir şekilde karşılayabileceğiz.” sözlerini ekledi.
Gedik, projede Adli Tıp Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Hüdaverdi Küçüker, Pediatri Anabilim Dalından Dr. Öğretim Üyesi Damla Geçkalan, Siirt Üniversitesinden bilgisayar mühendisi Dr. Cüneyt Özdemir ve Batman Üniversitesi’nden bilgisayar mühendisi Doç. Dr. Yılmaz Kaya’nın yer aldığını da belirtti.
KAYNAK: AA
