Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın ABD’de seçimleri kazanarak yeniden iktidara gelmesi, dünya genelindeki teknoloji alanında atılacak adımları yeniden gündeme getirdi. Trump’ın görevi devralmasının ardından, ABD çip endüstrisinin önemli bir oyuncusu olan Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulaması bekleniyor. Trump, ilk başkanlık döneminde, ABD’nin dış ticaret açığını kapatmak amacıyla Mart 2018’de Çin’den ithal edilen güneş panelleri ve alüminyum gibi ürünlere yüksek gümrük vergileri getirmişti. Bu adımlarla başlayan ABD-Çin ticaret savaşı, kısa bir süre içinde Çin’in önde gelen teknoloji şirketlerinden Huawei’ye getirilen kısıtlamalarla teknoloji savaşlarına dönüştü.
Trump, Çin’e Gelişmiş Çip Üretimi İçin Ekipman Gönderimini Yasaklamıştı
Teknoloji ürünleri üzerindeki çekişme, Trump’ın ilk döneminde uygulanan çip kısıtlamalarıyla daha da derinleşti. Trump, ABD’li şirketlerin Çin’e gelişmiş çip üretimi için gerekli ekipmanları göndermesini kısıtlayarak birçok Çinli firmaya yasaklar getirmişti. Bu çekişme, ABD Başkanı Joe Biden döneminde de devam etti. Biden yönetimi, ABD Kongresi’nden geçen “Çip ve Bilim Yasası” ile yerli çip üretimini desteklemek amacıyla teşvikler sağlamaya yönelik adımlar attı. 2022 yılında Biden tarafından imzalanan yasa, yarı iletken sektörünü desteklemek için toplamda 52 milyar dolarlık doğrudan finansman sağlıyor. Çip Yasası olarak bilinen bu düzenlemenin ardından, Tayvan’ın önde gelen yarı iletken üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), ABD Ticaret Bakanlığı’ndan almayı planladığı 7 milyar dolarlık fon ile Arizona’da yeni bir çip üretim merkezi kuracağını açıkladı.
NVIDIA ve Apple’ın da Müşterisi Olduğu TSMC, Çiplerin Yüzde 90’ını Üretiyor
Çip üretiminin büyük bir bölümü Doğu Asya’da gerçekleşmektedir. Özellikle Tayvan, Güney Kore ve Japonya, çip üretiminde öne çıkan ülkeler arasında yer alıyor. Ancak çipin üretiminde kullanılan ve stratejik öneme sahip olan galyum ve germanyum gibi malzemelerin en büyük üreticisi ise Çin. Avrupa endüstri derneği Critical Raw Materials Alliance (CRMA) verilerine göre, dünya genelindeki germanyumun yaklaşık yüzde 60’ı Çin’den sağlanıyor. CNBC’nin haberine göre, dünyada ileri seviyede gelişmiş çiplerin yaklaşık yüzde 90’ı Tayvanlı TSMC tarafından üretiliyor. Bu şirketin müşterileri arasında ABD’li teknoloji devleri Nvidia ve Apple da bulunuyor.
Tayvan, Amerikan Çip Endüstrisini Çalmakla Suçlanıyor
Trump’ın yeniden iktidara gelmesiyle birlikte çip konusunda atacağı adımlar merakla bekleniyor. Ekim ayında The Joe Rogan Experience podcast programına katılan Trump, Tayvan’ı ABD çip endüstrisini çalmakla suçladı. Trump, ABD’nin Çip Yasası’nı eleştirerek, başkan seçilirse Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulayacağını belirtti. Trump, programda yaptığı açıklamada, “Bu çip anlaşması o kadar kötü ki, zengin şirketlere burada çip fabrikası kurmaları için milyarlarca dolar veriyoruz ama onlar yine de bu değerli şirketleri bize vermeyecekler.” ifadelerini kullandı.