Uluslararası Ticaret Merkezi’nde Yapay Zeka ve Medya Etik İlkeleri Toplantısı
Rusya’nın başkenti Moskova’daki Uluslararası Ticaret Merkezi’nde gerçekleştirilen önemli toplantıya, OANA Genel Sekreteri ve İran resmi haber ajansı IRNA Uluslararası İlişkiler Direktörü Zaman Rezakhani, TASS Genel Müdürü Andrey Kondraşov, TASS Genel Müdür Yardımcısı Mihail Gusman ve OANA üyesi medya kuruluşlarının temsilcileri katılım gösterdi.
Bu toplantıda Anadolu Ajansı (AA) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz, AA Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Özhan ile AA Stratejik İletişim ve Marka Yönetimi Direktörü Hazal Duran da yer aldılar. Toplantı kapsamında OANA üyesi medya kuruluşlarının yöneticileriyle önemli görüşmeler gerçekleştiren Karagöz, burada gerçekleştirilen konferansı da dikkatle dinledi.
OANA Genel Sekreteri Rezakhani ve TASS’ın Uluslararası İlişkiler Departmanı Müdür Yardımcısı Yaroslav Kurilo moderatörlüğünde yapılan konferansta, medya sektöründe etik ilkeler çerçevesinde yapay zekanın kullanımı ve ortaya çıkan sorunları ile ilgili derinlemesine paneller gerçekleştirildi.
YAPAY ZEKA OLUŞTURDUĞU SORUNLAR
AA Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Özhan, panelde yapay zeka teknolojisi üzerine kapsamlı bir konuşma yaptı. Özhan, yapay zeka sistemlerindeki önyargı ve ayrımcılık sorununa dikkat çekerek, Amerikan teknoloji devi Amazon’un geçmişteki deneyimlerinden örnek verdi. Özhan, “Amazon, işe alım süreçlerinde geliştirdiği yapay zeka uygulamasının adaylara yönelik sistematik önyargılar sergilediği tespit edilince bu uygulamayı durdurmak zorunda kaldı. Yapay zeka sistemi, iş pozisyonları için kadınlara yeterince öncelik vermedi. Bu durum, sistem algoritmalarının toplumsal önyargıları ne denli etkileyebileceğini göstermektedir. Bu örnek, yapay zekanın her zaman tarafsızlık ve adalet ilkelerine uygun davranmadığını açıkça ortaya koyuyor.” dedi.
Özhan, sosyal medya platformu Twitter’ın (X) algoritmalarının da beyaz tenli bireylerin fotoğraflarına daha fazla öncelik tanıdığını vurgulayarak, “Bu tür örnekler, yapay zekanın medya platformlarının güvenilirliğini tehdit ettiğini ve kullanıcıların eşit şekilde temsil edilmesini engellediğini göstermektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
“YAPAY ZEKA, YALAN BİLGİLERİN YAYILMASI SORUNUNU OLUŞTURUYOR”
Yapay zekanın, yanıltıcı bilgilerin yayılmasına yol açtığına da değinen Özhan, AA foto muhabiri Mustafa el-Haruf’un, İsrail’in Filistin’de beyaz fosforlu bomba kullandığını kanıtlayan çarpıcı fotoğraflar çektiğini hatırlattı. Özhan, “Haruf’un çalışması, uluslararası kurumların sorumluluğu konusunda doğru raporların hazırlanmasının önemini vurguladı ve İsrail’in işlediği savaş suçlarına dair ciddi kanıtları ortaya koydu.” ifadesini kullandı. Özhan, bu konudaki bilgilerin yapay zeka sistemlerince her zaman doğru ve tarafsız bir şekilde değerlendirilemediğini belirterek, şöyle devam etti: “Bu, yapay zeka algoritmalarında mevcut olan sınırlamaları ve önyargıları yansıtmakta, yapay zekanın kritik bilgileri gizleme veya yanlış sunma sorununu ortaya çıkarmaktadır. Yapay zeka sisteminin ciddi konularla ilgili aramalara doğru ve tarafsız yanıt verememesi, toplumun bilgilendirilmesini engellemekte ve bu durum gazeteciliğin hassasiyetini olumsuz etkilemektedir. Sonuç olarak, demokrasi ve adalet açısından ciddi sorunlar doğurabilir.”
Yapay zekanın yüksek riskli durumlarda etik açıdan da sorunlar yarattığını ifade eden Özhan, bu teknolojinin çatışma bölgelerinde kullanıldığını ve bunun insan kayıplarına yol açtığını belirtti. Özhan, “Özellikle İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarında yapay zeka teknolojisinin kullanılması, çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Yapay zekanın etik ilkelere aykırı bir şekilde kullanılması, istenmeyen trajik sonuçlara yol açabilir.” şeklinde konuştu.
Ayrıca, yapay zeka teknolojisinin gizlilikle ilgili endişeler yarattığını belirten Özhan, medya şirketlerinin kullanıcı verilerini analiz etmek için yapay zekadan faydalandığını, ancak bu durumun bazen izinsiz yapıldığını kaydetti. Özhan, “Medya kuruluşları, gelir elde etme çabalarında bireysel hakların ihlal edilmediğini garanti etmelidir.” dedi. Tüm bu sorunların göz ardı edilmemesi gerektiğine vurgu yapan Özhan, “Medya kuruluşları, teknoloji uzmanları, siyasetçiler ve toplumun yapay zekanın kullanımına dair etik ilkeleri geliştirmek için işbirliği yapması elzemdir.” ifadelerini kullandı.
“KRİTİK OLAYLARIN AKTARILMASINDA HABER DOĞRULUĞUNA ÖNEM VERİLMESİ GEREKİYOR”
Rus haber ajansı TASS Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Mihail Petrov, teknoloji platformları ve sosyal medyanın son zamanlarda hızla geliştiği ifade ederek, “Bu durum bilgi akışını yoğunlaştırdı, ancak bu süreçle birlikte yalan haberlerin sayısı da arttı. Bu bağlamda, kritik olayların aktarılmasında hıza değil, haber standartlarına ve doğruluğuna odaklanmak gerekmektedir.” dedi.
Petrov, olayların aktarılma sürecinde dengeli bir yaklaşım sergilenmesi gerektiğini vurguladı. Vietnam Haber Ajansı (VNA) Genel Müdürü Yardımcısı Doan Thi Tuyet Nhung, haberin doğruluğu ilkesine dikkat çekerek, “Haberin doğruluğu, hızlı yayılmasından daha önemlidir. Bu nedenle gazetecilerin dikkatli olması ve topluma sağlam haber aktarması kritik öneme sahiptir. Bu, toplumun güvenini kazanmak açısından son derece önemlidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Doan, Vietnam’da daha önce ulusal ve uluslararası olayların haberleştirilmesine ilişkin bir yasa kabul edildiğini belirterek, “Bu yasaya göre, gazeteciler olayların doğruluğundan sorumlu tutulmaktadır. Eğer haberin doğruluğunda bir sıkıntı varsa, medya kuruluşu veya gazeteci düzeltme yaparak özür dilemelidir.” dedi.
Japonya haber ajansı Kyodo News Uluslararası İlişkiler Departmanı Müdürü Moriyasu Chikazawa, medya kuruluşları ve gazetecilerin etik ilkelere uyması gerektiğini vurgulayarak, “Gazeteciler, tarafsız bilgi yaymak amacıyla kaynaklara mesafeli durmalı, olayları objektif bir şekilde aktarmalıdır.” görüşünü paylaştı.
Endonezya’nın Antara Haber Ajansı Başkanı Akmad Munir, yapay zekanın kötüye kullanılmasının, toplumun medya kuruluşlarına olan güvenini zedelediğini dile getirdi. Mohammad Mahdi Rahmati ise Gazze Şeridi’ndeki duruma değinerek, “Burada, kendi özgürlüğü için mücadele eden çok sayıda Filistinli hayatını kaybetti.” dedi.
OANA’nın bir sonraki Yönetim Kurulu toplantısının Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da, Genel Kurul toplantısının ise 17-19 Şubat 2025 tarihlerinde Rusya’da yapılacağı duyuruldu.
