Latmos Kazgagası: Yeni Bir Bitki Türü Keşfi
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahi Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Varol Aydın, bu yıl mart ayında Aydın ile Muğla’nın sınırlarında yer alan ve “Latmos” olarak bilinen Beşparmak Dağı’nda gerçekleştirdiği bir doğa yürüyüşü sırasında, dikkatini çeken bir bitkinin fotoğraflarını çekti. Bu bitkinin farklı olduğunu düşünen Aydın, görüntüleri Prof. Dr. Hasan Yıldırım’a gönderdi. Yıldırım, yaptığı detaylı araştırmalar sonucunda, bu bitkinin literatürde kaydının olmadığını tespit etti.
Prof. Dr. Yıldırım ve Varol Aydın, bitkinin bulunduğu bölgedeki çalışmaları derinleştirerek saha araştırmaları gerçekleştirdiler. Bu çalışmalara, doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Görevlisi Kenan Akbaş da katıldı. Detaylı saha ve laboratuvar çalışmaları sonucunda hazırlanan bilimsel makale, Finlandiya merkezli uluslararası hakemli dergi Annales Botanici Fennici‘de yayımlandı. Bu sayede bilim dünyasına kazandırılan bitkiye “Latmos kazgagası” adı verildi. Bitkinin bilimsel ismi ise keşfi gerçekleştiren Varol Aydın’a atıfla “Corydalis varolaydinii” olarak belirlendi.
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, bu bitkinin bilim dünyasına tanıtılmasıyla ilgili olarak, bu türün sadece Latmos bölgesinde yayıldığını vurguladı. Yıldırım, Aydın ve Muğla il sınırları içerisinde uzanan Beşparmak Dağı’nın, Bafa Gölü’nün doğusunda ve Batı Menteşe Dağları sisteminde yer aldığını belirtti. Ayrıca, kazgagası cinsinin dünya genelinde yaklaşık 500 türe sahip olduğunu, haşhaşgiller (Papaveraceae) ailesinin tür bakımından en zengin cinslerinden biri olduğunu ifade etti.
LATMOS İÇİN KORUMA STATÜSÜ TALEBİ
Yıldırım, bitkinin keşfedildiği alanın korunmasının önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
- “Kazgagası olarak bilinen Corydalis cinsi, dünyada yaklaşık 500 kadar türle temsil edilmektedir.”
- “Ülkemizde bu türle birlikte 16 tane tür bulunmaktadır ve bunlardan 7’si tamamen endemiktir.”
- “Bu bitkinin yayılış noktası yalnızca Latmos bölgesidir.”
- “Latmos, oldukça önemli bir antik kenttir ve Batı Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden biridir.”
- “Burada 8 bin yıl öncesine ait insanların kaya resimlerine ulaşmaktayız.”
- “Karya Bölgesi’nin önemli bir parçası olan Latmos Antik Kenti, geçmişten günümüze kadar bir yerleşim alanı olmuştur.”
Bölgenin yaban hayatı, flora ve faunasının madencilik faaliyetlerinden olumsuz etkilendiğini vurgulayan Yıldırım, bu özel bölgenin daha iyi korunması gerektiğini dile getirdi. Latmos’un bütünüyle korunmasını sağlayacak bir statü elde edilmesinin önemine değinen Yıldırım, “Aksi takdirde, dünyanın çok değerli bir doğal ve kültürel miras alanı olan Latmos’u ve dünyada yalnızca Latmos’ta bulunan bitki türlerini yakın bir gelecekte kaybetmiş olacağız.” ifadelerini kullandı.
KAYNAK: AA
