Vodafone Türkiye’nin Yatırımları ve Sektördeki Gelişmeler
Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, sektörün yılın ilk yarısındaki performansını, dijital servislerin dünya genelindeki artan kullanımını, Türkiye’nin 5G yolculuğunu ve şirketin global tecrübelerinin Türkiye’ye yansımalarını değerlendirdi. Aksoy, Türkiye’de internet talebinin sürekli arttığını fakat reel gelirlere bakıldığında bu artışın aynı ölçekte gerçekleşmediğini vurguladı. Sektörün son 10 yılda artan yatırım maliyetlerine rağmen, kullanıcı başına ortalama gelirin aynı düzeyde kalmadığını belirtti ve şu ifadeleri kullandı:
“2005 yılında gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içinde elektronik haberleşme gelirlerinin (EHG) payı yüzde 2,51 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 0,87’ye kadar düştü. Sektörümüz, sermaye ve yatırım yoğun bir sektördür ve talebe bağlı olarak sürekli yatırım artışı yapmamız gerekmektedir. Ancak artan döviz kuru ve enflasyon, yatırımların maliyetini yükseltmektedir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) son raporuna göre, geçen yıl işletmeciler tarafından yapılan yatırımların toplam tutarı 52,4 milyar lira seviyesindedir.”
Aksoy, yatırımların artması ve gelirlerin düşmesiyle birlikte vergi ve finansal yükümlülüklerin de göz önüne alındığında, sektörün sürdürülebilir bir yatırım ortamına ihtiyaç duyduğuna dikkat çekti. Bu bağlamda, sektörle ilgili düzenleyici kararların ve yükümlülüklerin önem taşıdığını ifade etti:
“Sektörümüzün sürdürülebilirliği için yatırım ve rekabet ortamının iyileştirilmesi, kaynakların etkin kullanılması ve gelir akışının sürdürülebilir hale getirilmesi gerekmektedir. Özellikle yatırım koşullarının iyileştirilmesi, fibere yatırımın kolaylaştırılması ve 5G frekans tahsislerinin makul bedellerle yapılması kritik öneme sahiptir.”
Sektör Desteklenmeli
Aksoy, yatırım yükümlülüklerinin uzun vadede dengeli olmasının, sektörde vergi yükünün hafifletilmesinin ve altyapı yatırımlarına teşviklerin tasarlanmasının önemine vurgu yaptı. “Bugün hemen hemen her sektör teşviklerden yararlanıyor, bizim sektörümüz de altyapı yatırımlarında teşviklerle desteklenmeli.” diyen Aksoy, yatırımlarda teşviklerin sektör için büyük kolaylıklar sağlayacağını belirtti. Ayrıca, sektörün yalnızca maddi teşviklere değil, yapısal teşviklere de ihtiyaç duyduğunu ifade etti.
Vodafone Türkiye’nin son bir yıldaki gelişmelerinin sektöre paralel olduğunu belirten Aksoy, şu bilgileri verdi:
“Gelirlerimiz de yatırımlarımız da arttı, ancak yatırımlarda daha büyük bir artış gözlemliyoruz. Sürdürülebilir bir yatırım ortamının oluşturulması ve doğru mekanizmaların kurulması önemlidir. Mart 2023-Mart 2024 arasında 9,3 milyar lira yatırım yaptık. Bugüne kadar Türkiye’ye yaptığımız yatırımın reel değeri 157 milyar lirayı aştı. Vodafone ekosistemi olarak yalnızca 2022-23 mali yılında Türkiye GSYH’sine 68 milyar liralık katkı sağladık. Türkiye’nin en büyük uluslararası yatırımcılarından biriyiz.”
Aksoy, İzmir’de Edgnex Data Centres by DAMAC şirket ortaklığı ile yeni bir veri merkezi kurma hazırlığı içinde olduklarını da belirtti:
“Bu kapsamda İzmir’de kuracağımız ortak veri merkezi projemizin toplam yatırım tutarının 100 milyon dolara ulaşmasını öngörüyoruz. Ülkemizin yatırım ikliminde önemli bir rolümüz var. Türkiye ekonomisine katkı sağlayan oyunculardan biriyiz ve uzun vadeli bir yatırımcı olarak yatırımlarımıza devam ediyoruz.”
5G İle İlgili Gelişmeler
Sektörün ikinci yarıda sıcak bir 5G gündemi olduğunu kaydeden Aksoy, 5G frekans tahsislerinin yatırımlar ve yükümlülükler düşünülerek doğru bir yapıyla ve hızla ihale edilmesini beklediklerini söyledi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun 5G ihalesi ve geçiş sürecine ilişkin açıklamalarına da atıfta bulundu:
“Eğer süreç daha da hızlanırsa, buna da hazırlıklıyız. Hatta 5G frekans tahsisi edilene kadar 700 MHz şimdiden kullanıma açılırsa, bu Türkiye’deki internet hızını artıracaktır. Teknoloji güncellemeleri ve spektrum verimliliğine odaklanmak kritik. Operatörler olarak eski teknolojilere değil, yenilere yatırım yapmalıyız. Yılın ikinci yarısında bu konuda düzenlemeler bekliyoruz.”
Vodafone’un globaldeki 5,5G çalışmalarını hatırlatan Aksoy, şu ifadeleri kullandı:
“Bugün Türkiye’de 5,5G lansmanı yapmaya hazırız. Sayın Bakanımızın açıkladığı takvime paralel olarak ihale gerçekleşirse, 5G Türkiye’de hayata geçtiği anda, müşterilerimize 5,5G hizmeti sunacağız. Hem global tecrübemizle hem de Türkiye’deki testlerimizle bu hizmeti sunmaya hazırız.”
Fiber Altyapı Yatırımları
Aksoy, Türkiye için önemli ikinci konunun fiber olduğunu vurgulayarak, operatörlerin fibere erişim koşullarının iyileştirilmesi gerektiğini belirtti. Fiberdeki yapının değişmesi ve ortak altyapı şirketine geçilmesi gerektiğini ifade etti:
“Bir ortak fiber altyapı şirketinin kurulması ve yapısal ayrışmanın sağlanması çok önemli ve gereklidir. 2026’da sona erecek bir lisans söz konusu ve bu düzenlemelerin hakkaniyetle yapılması gerekiyor. Önümüzdeki 20 yılda sektörde adil rekabet sağlanabilmesi için bugün yapılacak ihalenin şartları çok kritik.”
Fiberde ortak altyapı şirketinin kurulmasıyla Türkiye’ye yapılan yatırımların katlanacağını ve ülke ekonomisine katkı sağlayacağını vurgulayan Aksoy, ayrıca:
“Ülke çapında 2 milyon kilometrelik fiber ağına ulaşılması, hem evde internet hem de baz istasyonlarının kapasitesi için son derece önemlidir. Bunun için fiber hattını her yıl bir önceki yıla göre yüzde 17 artırmamız gerekecek. Bu durumda 2030’a kadar her yıl Türkiye GSYH’sine yüzde 2,2’lik, başka bir deyişle 19 milyar dolarlık katkı sağlanabilir.”
Vodafone olarak Türkiye’deki yatırımlarına devam edeceklerini belirten Aksoy, Türkiye ekonomisine katkı sağlamayı sürdüreceklerini ifade etti:
“Geleceğin dijital servislerde olduğuna inanıyoruz. Hedefimiz, Türkiye’nin en hızlı büyüyen yeni nesil bağlantı ve dijital servisler şirketi olmaktır. İletişim hizmetlerinin ötesine geçerek, dijitalleşmenin gücünü kullanarak dijital pazar yeri, finans ve sigorta hizmetleri sağlayıcısı olmayı hedefliyoruz. Vodafone Holding bünyesindeki 10 şirketimizle dijital servisler hedefimize giden yolda her geçen gün daha da büyüyoruz.”
KAYNAK: AA
