Türkiye’deki katalog suçlarla mücadeleye aykırı hareket ettiği gerekçesiyle, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime engellenen Instagram, kurallara uyana kadar kapalı kalmaya devam edecek. Instagram için tanınan 48 saatlik süre dolmuş durumda. Eğer platform, politika değişikliğine gitmezse, Türkiye’de erişime kapalı kalmaya devam edecek. Kapatma kararı, katalog suçlar kapsamına alındığı için mahkeme zorunluluğu ortadan kalktı. Instagram’a erişimin ne zaman açılacağı ise Türkiye Bilgi Teknolojileri Kurumu tarafından belirlenecek.
ABD merkezli META grubuna ait olan sosyal medya platformu Instagram, paylaşımlarında uyguladığı çifte standartlı politikası nedeniyle ciddi eleştiriler almaktadır. Daha önce Türkiye aleyhinde içerikleri kaldırmayan META’ya ait Instagram ve Facebook platformlarına, BTK tarafından bugüne kadar yaklaşık 100 milyon TL ceza kesilmiştir. Bu cezaların yarısı, geç temsilci ataması yapılmadığı için kesilmişken, diğer yarısı da içeriklerle ilgili yasal süreçlere uymadıkları için uygulanmıştır.
Instagram’ın Filistin Tutumu ve Son Gelişmeler
INSTAGRAM’IN FİLİSTİN TUTUMU BARDAĞI TAŞIRDI
Bugüne kadar Atatürk’e hakaret, askerin şehit edilmesi görüntüleri, çocuk istismarı, fuhuş ve kumara yönlendirme gibi pek çok içerik nedeniyle resmi olarak uyarılan Instagram, Türkiye’nin Filistin konusundaki tutumuna aykırı hareket ederek Hamas lideri Haniye’nin paylaşımlarını engellemesiyle birlikte, bardağı taşıran son damlayı bırakmıştır. Türk vatandaşlarının bazı paylaşımlarını sözde yayın ilkeleri çerçevesinde kaldıran veya engelleyen platform, farklı ülkelerde benzer paylaşımlara ses çıkarmaması üzerine BTK re’sen harekete geçerek platforma erişim engeli kararı almıştır.
Türkiye’nin Net Talebi: İlkesel Duruş
Sorunun çözülmesi için Türkiye, yapıcı bir tutum sergilemeye çalışırken, bu kapsamda META’nın Türkiye’deki temsilcileri ile bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda Instagram yetkililerine, Hamas lideri Haniye’ye başsağlığı mesajı içeren içeriklerin kaldırılmasıyla ilgili tutumlarının nedeni sorulmuştur. Yetkililer, “Hamas, ABD tarafından bir terör örgütü olarak kabul edildiği için algoritmalar otomatik olarak bu tür paylaşımları kaldırıyor” yanıtını vermiştir. Bu yanıta Türk tarafının cevabı sert olmuş, “O zaman o algoritmalara söyleyin, yine ABD’nin terörist gördüğü PKK ve sözde lideri Öcalan destekçisi paylaşımları da yok etsin” denilmiştir.
Toplantıda Instagram’ın iki yüzlülüğüne dikkat çekilmiş, terör örgütü PKK’ya gelince ifade özgürlüğünün arkasına sığınıldığı, ancak Türkiye’nin milli menfaatleri söz konusu olduğunda farklı bir tutum sergilendiği belirtilmiştir. Instagram yetkililerine, “Size liste vererek şu ya da bu içeriği kaldırın ya da kaldırmayın demeyeceğiz. Eğer Türkiye’de faaliyet gösteriyorsanız, Türkiye’nin milli çıkar ve menfaatlerine saygı göstereceksiniz. Sizden süresiz ilkesel duruş talep ediyoruz” mesajı verilmiştir.
Yumuşama Var, Ancak Yetersiz
Toplantıda Instagram, “ifade özgürlüğü” konusunda çifte standartlı bir tutum sergilerken, aynı gün yine META’ya ait Facebook’un Diyanet İşleri Başkanlığı’nın İstanbul’da Haniye için düzenlenen cenaze namazına dair paylaşımını kaldırarak hesabı kısıtlaması konusu da gündeme gelmiştir. Facebook’un kapatılmasına yönelik bir çalışmanın olmadığı, ancak Diyanet İşleri Başkanlığı’nın sayfasının erişime açılması talebi iletilince, META yetkilileri hemen sorunu çözerek sayfayı yeniden açmıştır. Bakanlık yetkilileri, platformun bu tutumunu “Yumuşama var ama istenilen düzeyde değil” şeklinde değerlendirmiştir.
Türkiye’de Yasalara Uyması Bekleniyor
Türkiye’nin dev sosyal medya uygulamasına ilişkin böylesine hızlı bir karar alabilmesi, daha önce çıkarılan ve kamuoyunda Sosyal Medya Yasası olarak bilinen düzenlemenin bir sonucudur. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan’ın katkılarıyla çıkarılan bu yasayla platformlara Türkiye’de temsilcilik açma zorunluluğu getirilmiştir. Benzer yasalar Belçika, İngiltere, Almanya gibi ülkelerde de çıkarılmışken, META’nın bu ülkelerdeki kanunlara uyarak Türkiye’deki yasayı görmezden gelmeye çalışmasının kabul edilemez olduğu ifade edilmiştir.
