Türkiye’de Orman Yangınlarında Artış
Türkiye, bu yaz mevsiminde rekor sıcaklıklarla karşı karşıya kalırken, orman yangınlarında da geçen yıla göre belirgin bir artış yaşandı. Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, 1 Ocak-19 Ağustos 2022 döneminde Türkiye genelinde 1419 orman yangını meydana gelirken, 2023’te bu sayı 2529’a yükseldi. Bu durum, orman alanlarının da büyük bir tehdit altında olduğunu gösteriyor. Geçtiğimiz yıl bu dönemde 8865 hektar orman alanı yanarken, bu yıl bu rakam 17456 hektara ulaştı.
Özellikle 1 Ocak-19 Ağustos tarihlerinde, 2022 yılında 2012 orman dışı yangın kaydedilirken, 2023’te bu sayı 2793’e çıktı. Ağustos ayı itibarıyla, bu yıl içinde 439 orman yangını meydana geldi. Ekipler, 15-18 Ağustos tarihleri arasında 109’u orman yangını olmak üzere toplam 247 yangına müdahale etti.
Doğu Akdeniz: İklim Değişikliğine Duyarlı Bir Bölge
İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölümü Başkanı ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, AA muhabirine verdiği demeçte, küresel ısınmanın orman yangınlarını tetiklediğini ve bu yangınların yıkıcı etkilerinin arttığını belirtti. Tağıl, Türkiye’nin iklim değişikliğinin etkilerini en ağır şekilde hisseden bölgelerden biri olduğunu vurgulayarak, şunları ifade etti:
- Doğu Akdeniz, dünya üzerindeki en hızlı ısınan bölgelerden biridir. Yaz aylarında bu ısınma daha belirgin hale gelmektedir.
- Sıcak ve kuru hava koşulları, yangınların hızla yayılmasına ve yoğunlaşmasına neden olmaktadır.
- Türkiye, Portekiz ve İspanya gibi ülkelerle birlikte en yüksek yangın tehlikesine sahip ülkeler arasındadır.
- Yangınların %90’ı insan kaynaklıdır. 2024 yazında Türkiye’deki artan orman yangınlarının temel sebebi iklim faktörleridir.
- Uygun hava koşulları ve bitki örtüsü, yangınların kontrol edilmesini güçleştirmektedir.
Bitki Örtüsünün Artan Yanıcılığı
Prof. Dr. Tağıl, bu yaz meydana gelen yangınların artmasında sıcaklık, rüzgar ve zemin neminin başlıca etkenler olduğuna dikkat çekti. Son 13-14 aydır sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyrettiğini belirten Tağıl, şöyle devam etti:
- Yaz mevsimi, erken gelen sıcak hava dalgasıyla başlamış ve bu durum yüzeyin kurumasını hızlandırarak bitki örtüsünün yanıcılığını artırmıştır.
- Haziran ve Temmuz ayları, Türkiye’nin en sıcak ayları olarak kaydedilmiştir.
- Ağustos ortasında yeni bir sıcak hava dalgası Türkiye’yi etkisi altına almıştır.
- Batı Anadolu’daki yüzey örtüsü, sürekli sıcaklık dalgaları nedeniyle hızla kurumuş ve yangın riski önemli ölçüde artmıştır.
- Yangınların oluşumunda ve yayılmasında bitki örtüsü kritik bir yakıt kaynağıdır; özellikle kızılçam, yanıcılık açısından en yüksek değere sahip ağaç türlerindendir.
Son iki ayda etkili olan kuru güney sektörlü rüzgarlarının bitki örtüsünü kurutarak yangınlara elverişli bir ortam oluşturduğunu ifade eden Tağıl, ağustosta kuzeyden esen güçlü rüzgarların da yangın riskini daha da artırdığına dikkat çekti.
Kaynak: AA
