TÜİK’ten Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması Sonuçları
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması, 2024” sonuçlarını kamuoyuna duyurdu. Araştırmaya göre, iş amaçlı internet kullanan girişimlerin %91’i, bu yıl sabit hat internet bağlantısı tercih etti. İnternet bağlantı hızları incelendiğinde, girişimlerin %57,4’ü 100 megabit/saniye ve daha düşük hızlarda, %34,3’ü 100-999 megabit/saniye, %8,3’ü ise 1 gigabit/saniye ve üzeri hızda internet kullanıyor. Sabit hat internet bağlantısını tercih eden girişimlerin %86,6’sı, mevcut bağlantı hızlarının faaliyetleri için yeterli olduğunu belirtti. 2020 yılında bu oran %89,9 iken, 2024’te çalışan sayısına göre değişiklik gösterdi: 250 ve üzeri çalışanı olanlarda %92,6, 50-249 çalışanı olanlarda %87,9 ve 10-49 çalışanı olanlarda %86,1 olarak tespit edildi.
Girişimlerin %73’ü Çalışanlarına Uzaktan Erişim İmkanı Sağladı
Girişimlerin %73’ü, çalışanlarına e-posta sistemlerine, doküman ve belgelerine veya iş uygulamalarına uzaktan erişim imkanı sundu. 2022’de bu oran %68,4 iken, 2024’te %73’e yükseldi. Girişimlerin e-posta sistemine uzaktan erişim imkanı sağladığı oran %68, doküman ve belgelere erişim oranı %58, iş uygulamalarına erişim oranı ise %59,2 oldu. 2022’de bu oranlar sırasıyla %63,7, %51,1 ve %50,5’ti. Ayrıca, en az 10 çalışanı olan girişimlerin %35,2’si bu yıl internet üzerinden toplantı düzenledi; 2022’de bu oran %30,4’tü. Çalışan sayısına göre incelendiğinde, 2024’te 10-49 çalışanı olan girişimlerin %30,9’u, 50-249 çalışanı olanların %52,5’i ve 250 ve üzeri çalışanı olanların %77,4’ü uzaktan toplantı gerçekleştirdi.
E-Satış Yapan Girişimlerin Oranı %17,4 Oldu
2023 yılında girişimlerin e-satış yapma oranı %17,4 olarak belirlendi. E-satışlar, internet (web siteleri veya mobil uygulamalar) ve/veya elektronik veri alışverişi (EDI) aracılığıyla gerçekleştirildi. Çalışan sayısına göre e-satış yapma oranı, 10-49 çalışanı olan girişimlerde %17, 50-249 çalışanı olanlarda %17,4 ve 250 ve üzeri çalışanı olanlarda %30,8 oldu. Ekonomik faaliyet grubuna göre bakıldığında, 2023’te “konaklama ve yiyecek hizmeti” faaliyetlerini yürüten girişimlerde e-satış yapma oranı %46,1 ile en yüksek seviyeye ulaştı. Bunu %27,4 ile “bilgi ve iletişim” faaliyetlerini yürüten girişimler takip etti. Ayrıca, en az 10 çalışanı olan girişimlerin %13,4’ü 2024 yılında bilişim teknolojileri alanında uzman istihdam etti; bu oran 2020’de %11,8, 2022’de ise %17,8’di.
Girişimlerin %6’sı 2023’te en az bir bilgi ve iletişim uzmanını işe aldı veya almayı denedi. Bu oran, 2019’da %5, 2021’de %6,9 olarak kaydedilmişti. Bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerin %43,2’si, işe alım sürecinde başvuru eksikliği, gerekli nitelik eksiklikleri, iş deneyimi yetersizliği veya yüksek ücret beklentisi gibi zorluklarla karşılaştı. 2019’da bu oran %41, 2021’de %36,1 olarak belirlenmişti.
Girişimlerin %22,4’ü Bilgi ve İletişim Teknolojileri Güvenliği İhlal Olayı Yaşadı
Girişimlerin %76’sının 2024’te bilgi ve iletişim teknolojileri sistemlerinde güvenlik önlemleri aldığı tespit edildi. Bu oran, 2022’de %75,6’ydı. Girişimlerin %22,4’ü ise 2023’te bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadı. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde, 10-49 çalışanı olan girişimlerin %21,2’si, 50-249 çalışanı olanların %27,6’sı ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin %28,8’i en az bir güvenlik ihlali yaşadı.
Girişimlerin %4,4’ü Yapay Zeka Kullandığını Beyan Etti
Yapay zeka teknolojilerini kullandığını belirten girişimlerin oranı 2023’te %5,5 iken, 2024’te %4,4 olarak kaydedildi. Çalışan sayısına göre yapay zeka kullanan girişimlerin oranı, 10-49 çalışanı olanlarda %3,5, 50-249 çalışanı olanlarda %6,7 ve 250 ve üzeri çalışanı olanlarda %22,3 olarak belirlendi. Bu oranlar 2023’te sırasıyla %4,9, %6,5 ve %18,5’ti. Ayrıca, yapay zeka teknolojisi kullanmayan ancak kullanmayı düşünen girişimlerin oranı 2024’te %8,4 oldu. Çalışan sayısına göre bu oranlar, 10-49 çalışanı olan girişimlerde %7,8, 50-249 çalışanı olanlarda %10,8 ve 250 ve üzeri çalışanı olanlarda %17,4 olarak belirlendi. Yapay zeka teknolojilerini kullanmama nedenleri arasında, %78,9 ile uzmanlık eksikliği, %74,2 ile yüksek maliyetler ve %69,3 ile mevcut sistemlerle uyumsuzluk öne çıktı.
