Pompeii’nin Korkunç Yok Oluş Hikayesi
Antik Roma’nın gözde şehirlerinden biri olan Pompeii, 79 yılında yaşanan felaketle tarihe damga vurmuş bir yerleşim alanıdır. Milattan sonra 24 Ağustos 79 tarihinde Vezüv Yanardağı’nın meydana gelen muazzam patlaması, Pompeii’yi alevler ve küller arasında bıraktı. Bu trajik olay, sadece şehrin yok olmasına yol açmakla kalmadı, aynı zamanda antik dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından birinin oluşmasına zemin hazırladı. Küller altında iyi bir şekilde korunmuş olan bu kent, 16. yüzyılda keşfedildi. Antik Romalı yazar Genç Pliny’nin yazdığı kaynaklara göre, yanardağın patladığı günde şehirde bir depremin yaşandığı aktarılmaktadır. Ancak bugüne kadar böyle bir depremle ilgili kesin bir kanıt bulunamamıştı.
Frontiers in Earth Science adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir makalede, yanardağ patlamasının ardından meydana gelen depremin, Pompeii’nin yıkımında belirleyici bir rol oynadığı tespit edildi. Araştırmacılar, özellikle İffetli Aşıklar İnsula’sına odaklanarak, bu bölgedeki birkaç yapının deprem nedeniyle çöktüğünü belirlediler. Örneğin, duvar kalıntılarının altındaki taş birikintisi, yapıların patlamanın ilk aşamasında yıkılmadığını gösteriyordu. Bilim insanları, buradaki hasarı, depremin tarihi binalar üzerindeki etkisiyle karşılaştırarak detaylı bir analiz gerçekleştirdiler.
İskeletlerin İncelenmesi
Yapılan kazılar sırasında, 50’li yaşlarda iki erkek iskeleti bulundu. Bilim insanları, bu iskeletlerdeki kırık ve çatlakların, günümüzde meydana gelen depremlerde gözlemlenen hasarlarla benzerlik taşıdığını gözlemledi. Ayrıca, kalıntıların küllerin altında değil, üstünde bulunması, ölümlerinin yanardağ patlamasından kaynaklanmadığını ortaya koyuyordu. İskeletlerden birinin yanında bulunan tahta bir nesne, bu kişinin kendisini korumaya çalıştığını düşündürüyordu. Çalışmanın ortak yazarı Mauro Di Vito, İffetli Aşıklar İnsula’sındaki bulgular hakkında şu yorumda bulundu: “Pompeii’ye adanmış volkanoloji literatüründe anlatılan volkanik olayların etkileriyle örtüşmeyen tuhaf özellikler bulduk. Bunların farklı bir açıklaması olmalıydı.”
Vezüv Yanardağı’nın öğle saatlerinde patladığı ve 18 saat boyunca Pompeii’nin üzerine küçük taşlar ve kül yağdırdığı biliniyor. Yeni araştırmalar, bu felaketten kurtulmayı başaranların, patlamanın tetiklediği depremler sonucunda hayatlarını kaybettiğini gösteriyor. Bilim insanları, şehrin sokaklarından akan kül ve molozların, Pompeii’nin sonunu getirdiğine inanıyor.
Sismik Hareketliliğin Kanıtlanması
Makalenin diğer bir yazarı Domenico Sparice, elde edilen bulguların heyecan verici olduğunu belirterek, patlama sırasında yaşanan sismik hareketliliğin Pompeii’nin yıkımında önemli bir rol oynadığını ifade etti. Bilim insanları, mevcut çalışmalara ek olarak, şehrin diğer bölgelerinde ve farklı antik kentlerde de araştırmalar yapmayı planlıyor. Araştırmacılar, Oplontis, Stabiae ve Herkulaneum gibi diğer Antik Roma kentlerinin de bu depremden etkilendiğini tahmin ediyor.
KAYNAK: INDEPENDENT
