Mars’ta Sıvı Su Keşfi: Yeni Bulgular ve Önemi
Bulgular, NASA’nın 2018 yılında Kızıl Gezegen’e iniş yapan Insight Lander keşif aracından elde edilen verilerin yeni bir analizine dayanmaktadır. Insight Lander, dört yıl boyunca Mars’ın derinliklerinde meydana gelen sismik aktiviteleri kaydeden bir sismometre ile donatılmıştır. Bu depremlerin ve gezegenin hareketlerinin incelenmesi, sıvı suyun “sismik sinyallerini” ortaya çıkarmıştır. Daha önce, Mars’ın kutup bölgelerinde donmuş su ve atmosferinde buhar bulunduğuna dair kanıtlar elde edilmişti; ancak gezegende sıvı suya dair bulgulara ilk kez ulaşılmıştır. Bu önemli veriler, ABD merkezli Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri’nde yayına alınmıştır.
Insight’ın bilimsel misyonu, inişinden dört yıl sonra, Aralık 2022’de sona ermiştir. Bu süre zarfında, robotik uzay aracı 1.319’dan fazla deprem kaydetmiştir. Bilim insanları, sismik dalgaların ne kadar hızlı hareket ettiğini ölçerek, bu dalgaların geçiş yapabileceği en olası maddeleri tespit etmiştir. Araştırmaya katılan California Üniversitesi’nden Profesör Michael Manga, “Aslında bu, Dünya’da su veya petrol ve gaz aramak için uyguladığımız tekniklerle benzerlik taşıyor” şeklinde açıklamada bulunmuştur.
Analiz sonuçları, Mars kabuğunda yaklaşık 10 ila 20 kilometre derinlikte su rezervuarlarının var olabileceğini göstermektedir.
Mars’ın Su Döngüsünü Anlamak
UC San Diego Scripps Oşinografi Enstitüsü’nden baş araştırmacı Dr. Vashan Wright, “Mars’taki su döngüsünü anlamak, gezegenin ikliminin, yüzeyinin ve iç yapısının değişimini kavrayabilmek adına kritik bir öneme sahip” demiştir. Profesör Manga, suyun “bir gezegenin evrimini şekillendiren en temel molekül” olduğunu vurgulamıştır. Bu bulgu, “Mars’ın bütün suyu nereye gitti?” sorusuna yanıt bulma çabalarına katkı sağlamaktadır. Mars’ın yüzeyine dair yapılan araştırmalar, antik çağlarda gezegende nehirlerin ve göllerin bulunduğunu göstermektedir. Ancak son üç milyar yıl boyunca Mars, büyük ölçüde çöl haline gelmiştir.
Bu suyun bir kısmı, Mars atmosferinin kaybı sırasında uzaya sızmış olabilir. Ancak, Profesör Manga, Dünya’daki suyun büyük oranda yer altına hapsolduğunu belirterek, “Mars’ta da aynı durumun geçerli olmaması için bir sebep yok” ifadesini kullanmıştır. Insight aracı, yalnızca bulunduğu konumun altındaki kabuğa dair veriler sunabilmiş olsa da, araştırmacılar gezegenin farklı bölgelerinde benzer su rezervuarlarının var olabileceğini düşünmektedir. Eğer bu doğruysa, Mars’ın yüzeyinin 800 metreden daha derin bir su tabakasıyla kaplı olabileceği tahmin edilmektedir.
Ancak Mars’taki yer altı su kaynaklarının derinliği, Mars’a yerleşmek isteyen ve bu sudan yararlanmayı planlayan girişimciler için zorlu bir durum oluşturabilir. Profesör Manga, bunun sebebini sıvı suyun “yer kabuğunun 10-20 kilometre derinliğinde” bulunmasına bağlamaktadır. BBC’ye verdiği demeçte, “Mars’ta 10 kilometre derinlikte bir delik açmak, Elon Musk için bile oldukça zorlayıcı bir görev olurdu” şeklinde bir yorumda bulunmuştur.
Bu keşif, Mars’ta bir zamanlar yaşam izleri bulmaya yönelik devam eden araştırmalara yön verebilir. Manga, “Sıvı su olmadan yaşam var olamaz” diyerek, “Eğer Mars’ta yaşanabilir ortamlar mevcutsa, bunlar şu anda gezegenin derinliklerinde gizleniyor olabilir.” şeklinde eklemiştir.
KAYNAK: BBC | HABER7
