Lenf sistemi kanseri olarak bilinen lenfoma, pek çok türü ve karakteristik özelliği barındıran bir hastalıktır. Erken tanı, lenfomanın ilerlemesini önlemek ve tedavi sürecini etkin bir şekilde başlatmak açısından son derece kritik bir öneme sahiptir. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Güven Çetin, 15 Eylül Lenfoma Günü’nde önemli uyarılarda bulundu ve “Boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde ağrısız şişlikleri dikkate alın. Mutlaka bir hekime başvurmalısınız” şeklinde tavsiyelerde bulundu.
Kemik İliğinde Lenfoma Görülmesi
Prof. Dr. Güven Çetin, lenfomanın vücuttaki lenfosit adı verilen bağışıklık sistemi hücrelerini etkileyen bir hematolojik malignite olduğunu belirtti. Lenfositlerin lenf bezlerinde aşırı çoğalmasına yol açan bu hastalık, temel olarak Hodgkin Lenfoma ve Hodgkin Dışı (Non-Hodgkin) Lenfoma olmak üzere iki ana kategoriye ayrılmaktadır. Çetin, “Lenfoma B ve T hücrelerinden gelişir” dedi. Ayrıca, lenfomanın yalnızca lenf bezlerini etkilemediğini, dalak, sinir sistemi ve kemik iliğinde de görülebileceğini vurguladı.
Lenfoma Gelişimine Etki Eden Faktörler
Lenfomanın gelişim nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, genetik ve çevresel faktörlerin bu hastalığın oluşumunda önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Çetin, bu faktörleri şu şekilde sıraladı:
- Enfeksiyonlar
- Otoimmün hastalıklar
- Yaş
- Cinsiyet
- Aile öyküsü
- Radyasyon
Lenfomanın Belirtileri
Lenfoma hastalarında çok çeşitli klinik belirtiler gözlemlenebilir. Ancak en sık görülen belirtiler arasında şunlar yer almaktadır:
- Boyun, koltuk altı veya kasık bölgelerinde ağrısız şişlik
- Geceleri yatak ve kıyafetleri ıslatacak derecede terleme
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Yüksek ateş
- Vücutta kaşıntı
- Karında şişkinlik
Lenfoma Teşhisi
Lenfomanın kesin tanısı, biyopsi ile konulmaktadır. Çetin, “Hastalığın bulunduğu lenf bezi mümkünse tamamen çıkarılır. Gerekirse kemik iliği yayılımını incelemek amacıyla kemik iliği biyopsisi de yapılabilir” ifadelerini kullandı.
Lenfoma Tedavi Yöntemleri
Lenfoma tedavisi, hastalığın türüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Temel tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunmaktadır:
- Kemoterapi/Monoklonal antikor tedavisi (akıllı ilaç)
- Radyasyon tedavisi
- Kök hücre (kemik iliği) nakli
- Otolog nakil (hastanın kendi kök hücreleri ile yapılan nakil)
- Allojenik nakil (başka bir vericiden alınan kök hücre ile yapılan nakil)
Son yıllarda geliştirilen CAR T hücresi tedavisi, immünoterapiler ve benzeri yenilikçi tedavi yöntemleri, daha az yan etki ile daha iyi sonuçlar elde edilmesine olanak tanıyacaktır.
Erken Tanının Önemi
Prof. Dr. Güven Çetin, lenfomanın birçok farklı türü ve karakteri olduğunu hatırlatarak, bazı türlerin yavaş seyrederken bazılarının hızlı ilerleyip ölümcül olabileceğini ifade etti. “Bu nedenle, lenfoma belirtileri görüldüğünde hızlı bir şekilde gerekli testlerin yapılması ve tedaviye başlanması, tedavi başarısını artıran önemli bir unsurdur” dedi.
