Çin’in Nükleer Enerjili Uçak Gemisi Geliştirme Projesi

Çin, Nükleer Enerjili Uçak Gemisi Geliştirmeye Adım Attı

AP haber ajansının yaptığı bir araştırma raporuna göre, Çin, büyük deniz savaş gemileri için özel olarak tasarlanmış bir nükleer reaktör prototipi inşa ederek, ülkenin ilk nükleer enerjili uçak gemisini inşa etme hedefini somutlaştırmış durumda. Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen uydu görüntüleri ve Çin hükümet belgeleri üzerindeki analizler, Pekin’in uçak gemisi boyutunda bir savaş gemisine uygun nükleer tahrik sistemleri üzerinde çalıştığını ortaya koydu. Sichuan eyaletinde Leshan yakınlarındaki dağlık bölgelerde inşa edilen yeni reaktör prototipi, Çin’in küresel deniz güçlerine rakip olabilecek gelişmiş deniz yetenekleri geliştirme konusundaki kararlılığını gözler önüne seriyor.

Çin Filosunu Güçlendirmek İçin Harekete Geçti

Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması (PLAN), halihazırda gemi sayısı bakımından dünyanın en büyük donanması olma unvanını taşımaktadır ve modernizasyon çalışmaları hızla devam etmektedir. Nükleer enerjiyle çalışan uçak gemilerinin filosuna eklenmesi, Çin’in kıyı sularının çok ötesinde, geleneksel olarak ABD’nin hâkim olduğu bölgelerde operasyon yapma yeteneğini önemli ölçüde artırabilir. Nükleer güçle çalışan uçak gemileri, yakıt ikmali gerektirmeden daha uzun süre denizde kalabilmeleri sayesinde operasyonel dayanıklılık sunmakta, bu da daha fazla esneklik ve silah ile uçak yakıtı için daha geniş bir alan sağlamaktadır. Mevcut durumda sadece ABD ve Fransa nükleer enerjili uçak gemilerine sahipken, ABD’nin 11 adet uçak gemisi bulunmaktadır; bu da Hint-Pasifik gibi kritik bölgelerde önemli bir deniz varlığı sürdürmelerine olanak tanımaktadır. Çin’in nükleer gemilere yönelmesi, hem ABD’nin gücüne hem de Çin’in dünya genelinde nüfuzunu artırma arzusuna bir yanıt niteliği taşımaktadır.

Pentagon, Çin’in modernizasyon çabalarına ilişkin endişelerini dile getirerek, Kongre’ye sunduğu son raporda, Çin donanmasının daha uzak mesafelerde faaliyet göstermesi için “artan taleplere” odaklandığını belirtmiştir. Çin’in mevcut uçak gemisi filosunda, en son 2022’de suya indirilen Type 003 Fujian olmak üzere üç gemi bulunmaktadır. Önceki modeller, Sovyet tasarımlarına dayalı iken, Fujian, Çin’in ilk yerli tasarım taşıyıcısıdır ve ABD taşıyıcılarına benzer elektromanyetik mancınıklara sahiptir. Ancak, konvansiyonel güçle çalıştığı için nükleer güçle çalışan muadillerine kıyasla operasyonel dayanıklılığı sınırlıdır. Fujian’ın son deniz denemeleri, Çin’in askeri hedeflerinde önemli bir kilometre taşını temsil ederken, geminin tam olarak konuşlandırılmadan önce daha fazla testten geçmesi beklenmektedir.

‘Başlangıçta Bir Silah Tesisi Olduğundan Şüphelenildi’

Raporda, Middlebury ekibinin Leshan sahasında yaptığı araştırmanın başlangıçta nükleer silah malzemeleri üreten bir tesis olduğundan şüphelendiği belirtilmektedir. Uydu görüntüleri, kamu kayıtları, proje ihaleleri, personel dosyaları, çevre raporları ve vatandaşların inşaat gürültüsüyle ilgili şikayetlerini inceleyen araştırmacılar, Chengdu’nun 70 mil güneybatısındaki Mucheng ilçesinde inşa edilmekte olan bir prototip deniz reaktörünü tespit etti. AP’nin 19 sayfalık araştırma raporuna göre, Base 909 olarak bilinen yeni bir sahada yer alan reaktör, Çin Nükleer Enerji Enstitüsü tarafından işletilmektedir ve “ulusal savunma tanımı” altında sınıflandırılmaktadır. Belgeler, Çin’in uçak gemileri geliştiren 701 Enstitüsü’nün Nükleer Enerji Geliştirme Projesi kapsamında “büyük bir su üstü savaş gemisi” için reaktör ekipmanı tedarik ettiğini ortaya koymaktadır. Bu durum, reaktörün Longwei ya da Dragon Might olarak bilinen yeni nesil uçak gemisinin bir parçası olduğu sonucunu doğurmaktadır.

AP’nin araştırmacılardan aktardığına göre, “Çin, Soğuk Savaş döneminde yalnızca ABD ve Sovyetler Birliği tarafından takip edilen nükleer enerjiyle çalışan kruvazörler geliştirmiyorsa, Nükleer Güç Geliştirme Projesi kesinlikle nükleer enerjiyle çalışan bir uçak gemisi geliştirme çabasına atıfta bulunuyor.” Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Çin’in “büyük gençleşme” stratejisinin bir parçası olarak donanmanın genişletilmesine ve modernizasyonuna öncelik vermiştir. Son gelişmeler, Çin’in Güney Çin Denizi ve Tayvan’a yönelik stratejik hedeflerini ve Pasifik’te nüfuz kurma çabalarını yansıtmaktadır. ABD Savunma Bakanlığı’na göre, Çin’in denizciliğe verdiği önem, kıyı savunmasından “uzak denizlerde koruma görevlerine” geçişiyle uyumlu olup, ABD öncülüğündeki deniz varlığına karşı koymayı ve bölgesel nüfuzunu artırmayı amaçlamaktadır.