Batı Afrika Açıklarında Gizemli Bir Krater: Nadir Krateri
Bilim insanları, Batı Afrika açıklarına düşen ikinci, daha küçük bir gök cismi tarafından oluşturulan dev bir kraterin izini sürdü. Bu çarpışmanın sonucunda, tahminlere göre Atlantik Okyanusu’nda en az 800 metre yüksekliğinde bir tsunami meydana geldi. 2022 yılında Heriot-Watt Üniversitesi’nden Dr. Uisdean Nicholson, bu krateri ilk kez keşfetmişti. Ancak, bu çöküntünün gerçekten bir asteroit çarpmasıyla mı oluştuğu konusunda bazı belirsizlikler vardı. Şimdi ise Dr. Nicholson ve ekibi, 9 kilometre genişliğindeki Nadir Krateri’nin deniz tabanına çarpan bir asteroit tarafından şekillendirildiğinden emin olduklarını belirtiyorlar.
Bilim insanları, bu olayın tam zamanlamasını belirleyememekte ya da Meksika’da bulunan 180 kilometre genişliğindeki Chicxulub Krateri’ni oluşturan ve dinozorların sonunu getiren büyük asteroitten önce mi yoksa sonra mı gerçekleştiğini kesin olarak söyleyememektedir. Ancak, Nadir Krateri’ni oluşturan asteroitin Kretase dönemi sonunda, dinozorların yok olduğu dönemde Dünya’ya çarptığını düşünüyorlar.
Asteroitin atmosfere girişi sırasında büyük bir ateş topu oluşturduğu tahmin ediliyor. Dr. Nicholson, bu durumu şöyle açıklıyor: “Glasgow’a çarpan bir asteroit hayal edin ve siz Edinburgh’dasınız, yaklaşık 50 kilometre uzakta. Ateş topu, gökyüzünde Güneş’in 24 katı büyüklüğünde olurdu ve Edinburgh’daki ağaçları ve bitkileri tutuşturmaya yeterdi.”
72.000 Kilometre Hızla Çarptığı Tahmin Ediliyor
Nadir Krateri’nin fotoğrafı henüz bulunmasa da, Avustralya’daki Gosses Bluff Krateri’ne benzerliğinden bahsediliyor. Çarpmanın ardından yüksek sesli bir hava patlaması ve 7 büyüklüğünde bir depremi andıran sismik sarsıntılar meydana gelebilir. Deniz tabanından büyük miktarda suyun yükselmesi ve daha sonra tekrar yere düşerek zemin üzerinde eşsiz izler bırakması muhtemel görünüyor.
Bu büyüklükteki asteroitlerin Dünya’ya çarpması tarih boyunca nadir bir olay olmuştur. Ancak, bilim insanları, bu iki büyük asteroitin neden birbirine bu kadar yakın bir zamanda Dünya’ya çarptığını henüz çözebilmiş değil. Nadir Krateri’ni oluşturan asteroitin yaklaşık 450-500 metre genişliğinde olduğu ve Dünya’ya saatte yaklaşık 72.000 kilometre hızla çarptığı tahmin ediliyor. Bu boyutta bir olay, insanlık tarihinde benzeri görülmemiştir.
Dr. Nicholson ve ekibi, Nadir Krateri’ni daha iyi anlamak amacıyla TGS adlı jeofizik şirketinden alınan yüksek çözünürlüklü 3D veriler üzerinde analizler yapmışlardır. Çoğu krater zamanla aşınırken, Nadir Krateri’nin iyi korunmuş olması, bilim insanlarının kaya katmanlarını derinlemesine incelemesine olanak tanımaktadır. Dr. Nicholson, “Bu büyüklükte bir kraterin içine ilk kez bu kadar detaylı bakabiliyoruz, gerçekten heyecan verici” ifadesini kullanarak, bu araştırmanın önemine dikkat çekti.
Araştırmanın bulguları, Nature Communications Earth & Environment dergisinde yayımlandı. Bu keşif, sadece Dünya’nın geçmişine ışık tutmakla kalmayıp, gelecekteki olası çarpışmalar hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır.
