2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nden elde edilen verilere göre, Türkiye, bu yıl insanlı ilk uzay misyonunu başarıyla gerçekleştirdi. Böylece ülke, uzay ve havacılık alanında söz sahibi ülkeler arasında yer alma hedefine yönelik çalışmalarını sürdürmeyi planlıyor. Bu bağlamda, 2024 yılı için uzay ve havacılığa ayrılan bütçe 4 milyar lira iken, 2025 yılı için bu rakam 5 milyar 52 milyon lirayı aşacak.
Bütçe Artışının Sebepleri
Söz konusu bütçedeki artış, Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı ve ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever’i, ayrıca ilk yerli ve milli uydusu TÜRKSAT 6A’yı bu yıl uzaya göndermesiyle daha da anlam kazanıyor. Türkiye, Milli Uzay Programı’ndaki hedeflerini birer birer hayata geçirme kararlılığını gösteriyor.
Ayrıca, programda yer alan “Ay’a ilk temasın sağlanması” hedefi için yürütülen çalışmalar da devam ediyor. Ay Projesi kapsamında, 2026 yılında Ay ile ilk teması kurması planlanan uzay aracının tasarım ve üretim süreçleri TÜBİTAK UZAY tarafından gerçekleştiriliyor.
Uluslararası Uzay Kongresi ve Gelecek Planları
Belirtilen tarihte Türkiye, dünyanın en büyük uzay etkinliği olan Uluslararası Uzay Kongresi’ne (IAC) de ev sahipliği yapacak. Bu kongre, 2026 yılında Antalya’da düzenlenecek. Türkiye, gelecek dönem için daha pek çok önemli projeyi hayata geçirmeyi planlıyor. 2026 yılı için uzay ve havacılık programlarına ayrılan bütçe ise 5 milyar 984 milyon 396 bin lira olarak öngörülüyor.
Derin uzay çalışmalarında kullanılacak itki sistemleri için füzyon teknolojisinin geliştirilmesi hedefi doğrultusunda kurulacak AR-GE merkezinin tamamlanmasının beklendiği 2027 yılı için ise 6 milyar 802 milyon 903 bin lira ayrılması planlanıyor.
TUA’nın Bütçesi ve Faaliyetleri
Uzay ve havacılık teknolojileri ile bilimlerinde mevcut kapasiteyi artırarak Türkiye’nin bu alanda lider ülkeler arasında yer almasını sağlamak amacıyla çeşitli projeler de yürütülecek. 2025-2027 döneminde Ay ve derin uzay çalışmalarının yanı sıra, uluslararası işbirlikleri çerçevesinde eğitim, ortak teknoloji geliştirme, deneyler ve uzay havasındaki değişimleri izlemek üzere kurulacak Uzay Havası Uygulama Merkezi’nin tamamlanması gibi faaliyetler de gerçekleştirilecek.
Türkiye Uzay Ajansı’na (TUA) bu faaliyetlere katkı sağlamak amacıyla 2025 yılı için ayrılan bütçe 2 milyar 344 milyon 953 bin lira olarak belirlenmiştir. Bu bütçe, 2026 için 2 milyar 781 milyon 864 bin lira ve 2027 için ise 3 milyar 163 milyon 928 bin lira olarak öngörülmektedir.
Milli Uzay Programı Hedefleri
Ayrıca, yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari markaların ortaya çıkarılması da hedefleniyor. Ülkeye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sisteminin geliştirilmesi, uzaya erişimin sağlanması ve uzay limanı kurulması, uzay havası ya da meteorolojisi alanlarına yatırım yapılması gibi temel hedefler arasında yer alıyor.
Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha ileri seviyelere taşımak, ülkede uzay sanayi ekonomi sistemini geliştirmek ve uzay teknolojisi geliştirme bölgeleri kurmak da programın önemli başlıkları arasında bulunmaktadır. Böylece Türkiye, 600 milyar dolara ulaşması beklenen ve hızla 1 trilyon dolara çıkması öngörülen uzay ekonomisinden pay alma hedefine emin adımlarla ilerlemektedir.
KAYNAK: AA
