Türkiye’deki Ani Balık Ölümlerinin Nedenleri
Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Samsun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde meydana gelen ani balık ölümlerinin başlıca sebeplerinin çevresel kirlilik ve küresel ısınma olduğunu vurguladı. Sıcaklık değerlerinin yükselmesiyle birlikte sudaki oksijen miktarının azalmasının, balık ölümlerine yol açan genel bir kural olduğuna dikkat çeken Samsun, “Bunu engelleyemiyoruz; küresel ısınma ve iklim değişikliği en büyük etkenler.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Samsun, ani balık ölümlerinin bir diğer önemli sebebinin ise doğal olmayan, insan kaynaklı kirlilik olduğunu belirterek, çevre kirliliğinin önlenmesi için mevcut tedbirlerin artırılması gerekliliğine işaret etti. Özellikle sanayi ve evsel sıvı atıkların akarsulara ulaşmasının yalnızca balıklar için değil, ileride insan sağlığı açısından da büyük riskler taşıdığını söyleyen Samsun, şu şekilde devam etti:
- “Ülkemizin birçok noktasında katı atık bertaraf etme tesisleri mevcut. Bu tesisler güzel bir şekilde planlanmış, ancak bazıları, mahkeme bilirkişisi olarak yaptığımız ziyaretlerde sıvı atıkların suya karışmamasını sağlamak için gereken önlemlerin yeterince alınmadığını gösteriyor.”
- “Toprak, kirletici maddeleri süzebilme kapasitesine sahipken, sıvı olanları süzme yeteneği yok. Bu sıvılar, topraktan su havzası sistemi aracılığıyla akarsulara, oradan da denizlere kadar ulaşabiliyor ve böylece ani balık ölümlerine neden olabiliyor.”
Samsun, balık ölümlerinin önlenmesinde devletin alacağı sert tedbirlerin yanı sıra, vatandaşların da bu konuda kişisel olarak çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
Kırsalda Ahır Atıkları ve Kirlenme
Anadolu’nun hemen hemen her köşesinde bulunan ahırların, çevre kirliliğine neden olan gübreler ürettiğini belirten Samsun, bu gübrelerin çeşitli yerlerde direkt olarak derelere atıldığını ifade etti. Mahkeme süreçlerinde bilirkişi olarak bu duruma sıkça tanık olduklarını aktaran Samsun, ani balık ölümlerinde ahırlardan akarsulara atılan gübre atıklarının önemli bir etken oluşturduğunu vurguladı.
Samsun, “Eğer bir kişi, komşusunun bu durumu şikayet ederse, mesele mahkemeye taşınıyor. Ancak bu durumun yalnızca yüzde 3’ü, 5’i veya 10’u mahkeme kararlarıyla denetime tabi olabiliyor.” diye konuştu. Ayrıca, akarsulardaki kirlenmenin günümüzde balık ölümlerine neden olduğunu, eğer önlem alınmazsa gelecekte insan sağlığını da tehdit edeceğini sözlerine ekledi.
KAYNAK: AA
