Türkiye’de Yükseköğretim ve Eğitim İstatistikleri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılına ait eğitim istatistikleri, ülkemizdeki eğitim seviyesinin önemli bir göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu veriler, özellikle 25-34 yaş grubu nüfusun yükseköğretim mezun oranlarının zaman içindeki değişimini gözler önüne sermektedir.
Yükseköğretim Mezun Oranları
2008 yılında 25-34 yaş grubundaki yükseköğretim mezun oranı yüzde 13,5 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 44,9 seviyesine ulaşmıştır. Bu dönemde kadınlarda yükseköğretim mezun oranı yüzde 12,5‘ten yüzde 48,9‘a, erkeklerde ise yüzde 14,6‘dan yüzde 41,1‘e yükselmiştir.
OECD Ülkeleri ile Karşılaştırma
OECD ülkeleri arasında yapılan bir değerlendirmeye göre, 2022 yılı itibarıyla Türkiye’nin 25-34 yaş arası yükseköğretim mezunları oranı yüzde 42,9 olarak belirlenmiştir. Bu değer, OECD ortalaması olan yüzde 47,4 seviyesinin altında kalmaktadır. Öte yandan, yükseköğretim mezun oranının en yüksek olduğu ülke Güney Kore olup, bu oran yüzde 69,6‘dır. En düşük oran ise Meksika ile yüzde 27,3 olarak kaydedilmiştir.
25 Yaş ve Üzeri Nüfusun Eğitim Düzeyi
2008 yılında 25 yaş ve üzerindeki ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarının oranı yüzde 9,8 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 25,3 olmuştur. Bunun yanı sıra, ortaöğretim ve üzeri eğitim seviyesinden mezun olanların oranı da yüzde 26,5‘ten yüzde 49,4‘e yükselmiştir.
Ortalama Eğitim Süresi
2024 yılında 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 9,5 yıl olarak hesaplanmıştır. Kadınların ortalama eğitim süresi 8,8 yıl, erkeklerin ise 10,2 yıl olarak belirlenmiştir. Ortalama eğitim süresinin en yüksek olduğu il Ankara olup, bu ili İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir takip etmektedir. Öte yandan, ortalama eğitim süresinin en düşük olduğu il Ağrıdır ve bu ili Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van izlemektedir.
Eğitim Süresindeki Artış
2015 ile 2024 yılları arasında ortalama eğitim süresinin en yüksek artış gösterdiği iller sırasıyla Şırnak (yüzde 51,6), Hakkari (yüzde 42,1), Muş (yüzde 39,9), Şanlıurfa (yüzde 38,5) ve Bingöl (yüzde 37,3) olarak belirlenmiştir. En düşük artış gösteren iller ise Ankara (yüzde 13,7), Eskişehir (yüzde 15,4), Tekirdağ (yüzde 15,6), İzmir (yüzde 15,9) ve İstanbul olarak hesaplanmıştır.
Okuma Yazma Bilme Oranı
2008 yılında 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 91,8 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 97,8 olarak tespit edilmiştir. Kadınlarda okuma yazma bilme oranı yüzde 86,9‘dan yüzde 96,2‘ye, erkeklerde ise yüzde 96,7‘den yüzde 99,3‘e yükselmiştir.
Aile Eğitim Düzeyi ve Etkileri
25 yaş ve üzeri nüfusun eğitim düzeyinde ailelerin etkisi oldukça belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin yüzde 84,4‘ü yükseköğretim, yüzde 12,8‘i ortaöğretim ve yüzde 2,8‘i ortaöğretim altı düzeyde eğitim almışlardır. Babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin ise yüzde 80,3‘ü yükseköğretim, yüzde 16,1‘i ortaöğretim ve yüzde 3,6‘sı ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamlamıştır.
Sonuç olarak, Türkiye’deki eğitim istatistikleri, ülkemizin eğitim alanındaki gelişimini ve gelecekte atacağı adımları gözler önüne sermektedir. Eğitim düzeyinin artması, toplumun genel refahını doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.
